Green Washing Nedir? Amacı, Örnekleri, Sektörel Kullanımı...

Greenwashing, çevre dostu veya sürdürülebilirlik vaadinde bulunan ancak aslında bu vaatleri yerine getirmeyen şirketlerin veya markaların uyguladığı bir pazarlama stratejisidir. Başka bir deyişle, şirketler çevreye zarar verici uygulamalarını gizlemek veya bu konuda daha iyi olduklarını göstermek amacıyla yanıltıcı reklamlar ve mesajlar kullanır.

Green Washing Uygulamalarının Amacı Nedir?

Greenwashing'in amacı, tüketicileri çevre dostu ve etik bir şirket olarak algılamalarını sağlamak ve böylece çevre bilinci hassasiyetine sahip olan tüketicilerin ilgisini çekmektir. Şirketler bu tür stratejilerle satışlarını artırmayı, pazar paylarını büyütmeyi ve genellikle daha yüksek fiyatlarla ürünlerini satmayı hedeflerler.

Greenwashing Örnekleri

Yanıltıcı Etiketler: Bir ürünün ambalajında çevre dostu olduğu ima edilse de, aslında çevreye zarar veren materyaller içeriyor olabilir. Örneğin, "doğal" veya "organik" gibi kelimeler kullanılarak, ürünün çevre dostu olduğu izlenimi yaratılabilir. Örnek olarak Changing Markets Foundation'ın 2021 raporunda ortaya çıkan green washing miktarına şaşırabilirsiniz. Sürdürülebilirlik iddialarının doğruluğunu kontrol etmek için büyük cadde moda markalarının kıyafetlerini inceleleyen bu kuruluş H&M isimli markanın ürün etiketindeki belirttiği gibi çevreci olmadığı her 100 üründen 96'sında yanıltıcı ifadeler kullandığı ortaya çıktı. 

Yeşil Renk Kullanımı: Şirketler bazen sadece ürün ambalajlarını yeşil renkle tasarlarlar ya da yeşil yaprak gibi semboller kullanarak, çevre dostu imajı çizmeye çalışırlar. Günümüzde bir çok marka bunu yapıyor.

Gerçek Dışında Sertifikalar: Çevre dostu olduğunu gösteren ancak gerçekte geçerli olmayan sertifikalar kullanmak da yaygın bir greenwashing örneğidir. Bu tür sertifikalar, tüketiciyi yanıltmak amacıyla kullanılabilir. Örneğin IKEA  dünyadaki en büyük ahşap tüketicisidir ve kereste tüketimi son on yılda iki katına çıkmıştır. Earthsight tarafından yapılan bir araştırma, IKEA'nın ayılar, vaşaklar, kurtlar ve bizonlar gibi nesli tükenmekte olan hayvanlara ev sahipliği yapan Ukrayna'nın Karpat bölgesindeki ormanlardan yasadışı yollarla temin ettiği kayın ağacından sandalyeler ürettiğini ortaya çıkardı. Buna rağmen IKEA sürdürülebilirlik referansları açısından dünyanın en iyileri arasında yer almaktadır.

Çevre Dostu Bir Ürüne Odaklanmak: Bir şirketin genel olarak çevreye zarar veren birçok uygulaması varken, yalnızca bir ürününü "çevre dostu" olarak tanıtarak bu imajı yaratması. Örneğin, bir otomobil markasının sadece elektrikli aracını yeşil olarak tanıtması, ancak genel araç üretiminin çevreye zararlı olması. Örneğin HSBC, Birleşik Krallık'ta fosil yakıtları finanse eden bankalar arasında 13. sırada yer alıyor. Ve hala termal kömür madenciliği gibi karbon ağırlıklı endüstrileri finanse ediyor. Yine de hala HSBC markası dünyada çevre dostu bir banka imajı oluşturmak için reklamlar yayımlıyor.

Karbonsuzlaşma İddiaları: Şirketlerin karbon ayak izlerini sıfırladığını iddia etmeleri, ancak gerçek karbon denetiminden kaçmaları veya bu hedefe ulaşmadan sadece "karbonsuz" olduklarını ilan etmeleri. Örneğin 2020 yılının başlarında Ryanair, İngiliz halkına kendisini Avrupa'nın “en düşük emisyonlu havayolu şirketi” olarak duyurdu. Bu iddia doğru olmadığı gerekçesi ile İngiltere'nin Reklam Standartları Kurumu tarafından derhal yasakladı.

Hangi Sektörlerde Sıklıkla Kullanılmaktadır

Greenwashing genellikle aşağıdaki sektörlerde sıkça karşılaşılan bir durumdur:

Moda ve Tekstil: Moda endüstrisi, çevreye zarar veren büyük bir sektördür. Ancak pek çok marka, sürdürülebilir koleksiyonlar sunduğunu iddia ederek, çevre dostu imajı yaratmak için greenwashing uygulamaktadır. H&M, Zara, Shein, Adidas vs.

Otomotiv: Elektrikli araçlar gibi çevre dostu araçlar üretildiği için, otomotiv sektörü de sıklıkla greenwashing uygulamalarına sahne olabilmektedir. Özellikle geleneksel içten yanmalı motorlu araç üreticileri, çevre dostu olduklarını vurgulamak için bu tür stratejiler kullanabilirler. Volkswagen, toyota, suzuki, GM vs.

Gıda ve İçecek: Gıda ürünleri ve içecek markaları, organik, doğal veya sürdürülebilir kaynaklardan elde edildiği iddialarıyla greenwashing yapabilirler. Gerçekten sürdürülebilir olmayan bir tarımsal üretim veya işleme süreci kullanıyor olabilirler. Nestle, Keurig, Starbucks vs.

Enerji ve Petrol: Çevre dostu enerji üretimi yapan şirketler, çoğunlukla kendi enerji kaynaklarını yeşil bir şekilde sunduklarını öne sürerler. Ancak çoğu zaman, karbon salınımını azaltmaya yönelik ciddi adımlar atılmamış olabilir. Aramco, Chevron, BP, Shell, TotalEnergies, ExxonMobil vs.

Kozmetik: Kozmetik sektöründe de greenwashing sıkça görülür. "Doğal içerikler", "organik" etiketleriyle markalar, ürünlerini çevre dostu olarak tanıtırken, içeriklerinin ya da üretim süreçlerinin çevreye olan etkilerini göz ardı edebilirler. Yves Rocher, L'Oréal, Procter & Gamble (P&G), Unilever, L'Occitane vs.