Eylül 2025 | Akademik Birisi

Dijital Atık: Görünmeyen Yükümüz

  Hiç yorum yok

Dijital çağda bütün kurumlar üyeleri, kullanıcıları ve müşterilerinin sanal davranışları hakkında veriler topluyor, üretiyor, depoluyor ve işliyor. Fotoğraflar, belgeler, e-postalar, raporlar, uygulamalar derken dijital yaşam bütünüyle kayıt altına alınıyor. Ancak bu noktada fark etmediğimiz bir problem var: dijital atık.

Çoğu kişi dijital atığı, kullanılmayan dosyalar veya eski cihazlar olarak görür. Oysa gerçekte, yanlış toplanmış, doğru yönetilemeyen, işlenemeyen veya anlamlı hale getirilemeyen veriler de ciddi bir dijital atık türüdür. Bu atık, şirketlerin zamanını, kaynaklarını ve hatta itibarını tüketir.


Doğru Toplanmayan Veriler

Eğer veri yanlış yöntemlerle toplanırsa, hiçbir işe yaramaz.

  • Örneğin bir müşteri anketinde aynı kişiden birden fazla defa veri toplamak, istatistikleri çarpıtır.

  • Yanlış tarih formatıyla girilen satış verileri, raporlama sırasında karışıklık yaratır.

  • Veriler güvenilmez hale gelir, saatlerce uğraşılsa da anlamlı bilgi çıkarılamaz.


İşlenemeyen veya Karmaşık Veriler

Veri toplamak tek başına yeterli değildir; veriyi anlamlı hale getirmek gerekir.

  • Farklı departmanların farklı formatlarda rapor üretmesi (Excel, PDF, Word) birleştirmeyi zorlaştırır.

  • Veri tabanında standart olmayan girişler (örneğin “İstanbul” yerine “İst.”, “İstnb”) analizleri bozar.

  • Analiz için harcanan zaman artar, karar alma süreçleri yavaşlar.


Zaman Kaybı: İnsan Gücü Dijital Atığa Dönüşür

Yanlış veya eksik verilerle uğraşan çalışanların zamanları boşa gider.

  • Bir pazarlama ekibi, hatalı e-posta listeleri yüzünden kampanyasını yanlış hedef kitleye gönderebilir.

  • Bir muhasebeci, yanlış girilmiş fatura kayıtlarını düzeltmek için günler harcayabilir.


Yetersiz Kapasite ve Altyapı

Verileri işleyen kişilerin yetkinliği veya sistemlerin gücü yeterli değilse veriler çöp haline gelir.

  • Yetersiz donanıma sahip bir bilgisayar büyük veri setlerini işleyemez.

  • Eğitim almamış çalışanlar, raporları yanlış yorumlayarak yanlış kararlar verebilir.

  • Veriler aslında vardır, ama faydaya dönüşemez.


Yanlış Yorumlanan Veriler

Veriyi toplamak ve analiz etmek kadar, doğru yorumlamak da önemlidir.

  • Bir e-ticaret şirketi, satışların düşüşünü yanlış nedenlere bağlayıp gereksiz reklam yatırımları yapabilir.

  • Sağlık alanında yanlış yorumlanan veriler, tedavi süreçlerinde ciddi hatalara yol açabilir.

  • Veri yanlış yönlendirir, kurum zarar eder.


Dijital Atığı Azaltmak İçin Neler Yapılabilir?

  • Veri toplarken standartlar belirlenmeli.

  • Çalışanlara doğru veri yönetimi eğitimi verilmeli.

  • Yazılım ve donanım altyapısı güncel tutulmalı.

  • Gereksiz veriler düzenli temizlenmeli.

  • Karar alma süreçlerinde veriler birden fazla gözle doğrulanmalı.